Οι Βόσνιοι

Η γενέτειρά του δεν είναι γη ονείρων, οι συμπατριώτες του δεν είναι άγγελοι. Και αυτός δεν μπορεί πια ούτε να τους διορθώσει, ούτε να τους χαλάσει.

Τον δυσφημούσαν, τον υποπτεύονταν, τον κατέτρωγαν, οι συγγενείς τον μαδούσαν σαν λύκοι, εκμεταλλευόμενοι την επιθυμία του να απαλλαγεί το ταχύτερο απ’ τη γυναίκα, για πολύ καιρό δεν ξέφευγε απ’ τα ξένα στόματα, τους ήταν καλοδεχούμενος για να σκοτώσουν τη ρουτίνα τους μ’ αυτόν. Θυμόταν πώς μιλούσε στην Κωνσταντινούπολη για την ευγένεια των συμπατριωτών του και χαμογελούσε. Ευτυχώς για το άτομό του, δεν κατηγορούσε κανέναν, ούτε παραπονιόταν, όλα όσα του συνέβαιναν τα δεχόταν σαν αστείο. Οι άλλοι είναι ακόμα χειρότεροι, έλεγε, υπερασπιζόμενος, μου φαίνεται, περισσότερο τον προηγούμενο ενθουσιασμό του παρά την αλήθεια. Σε δυο-τρία χρόνια τους ξαναγάπησε, τους συνήθισε και τον συνήθισαν, άρχισε και να τους εκτιμά, με τον τρόπο του, με ειρωνεία αλλά χωρίς μοχθηρία, σεβόμενος περισσότερο τη ζωή κι αυτό που υπάρχει σ’ αυτήν, απ’ ότι τις επιθυμίες του γι’ αυτήν.

“Έξυπνοι άνθρωποι είναι αυτοί” μου έλεγε μια φορά, μ’ εκείνο το περίεργο μείγμα χλευασμού και σοβαρότητας, που συχνά με σύγχυζε. “Δέχονται την αργία απ’ την Ανατολή, την άνετη ζωή απ’ τη Δύση, πουθενά δε βιάζονται, γιατί η ίδια η ζωή βιάζεται. Δεν τους ενδιαφέρει να δουν τι έχει πίσω απ’ την αυριανή μέρα, θα έρθει αυτό που είναι καθορισμένο να έρθει και απ’ αυτούς πολύ λίγα εξαρτώνται. Μαζί είναι μόνο στη δυστυχία, γι’ αυτό και δε θέλουν να είναι συχνά μαζί. Ελάχιστα πιστεύουν σε οποιονδήποτε, και ευκολότερα τους ξεγελάς με την καλή κουβέντα. Δε μοιάζουν με ήρωες, αλλά το πιο δύσκολο είναι να τους φοβίσεις με απειλές. Για καιρό δε νοιάζονται για τίποτε, τους είναι αδιάφορο τι συμβαίνει γύρω τους, και τότε, μεμιάς, όλα αρχίζουν να τους αφορούν, όλα ανακατεύονται και στριφογυρίζουν στο κεφάλι τους, και μετά ξαναγίνονται υπναλέοι και δε θέλουν να θυμούνται τίποτε απ’ αυτά που συνέβησαν. Φοβούνται τις αλλαγές γιατί συχνά τους έφεραν κακό, και εύκολα τους ενοχλεί ένας άνθρωπος έστω κι αν τους κάνει καλό. Παράξενος λαός, μιλάει πίσω απ’ την πλάτη σου αλλά σ’ αγαπάει, σε φιλάει στο μάγουλο αλλά σε αποστρέφεται, ειρωνεύεται ευγενικές πράξεις αλλά τις θυμάται με πολλές λεπτομέρειες, ζει με το πείσμα και με τις καλές πράξεις, και δεν ξέρεις τι τον παρασύρει και πότε. Κακοί, καλοί, μαλακοί, σκληροί, αδρανείς, θυελλώδεις, ανοιχτοί, κρυφοί, ολ’ αυτά είναι εκείνοι, και όλα ανάμεσα σ’ αυτά. Και το αποκορύφωμα όλων; Είναι δικοί μου κι εγώ είμαι δικός τους, σαν ποτάμι και σταγόνα, και όλα αυτά που λέω, είναι σαν να τα λέω για τον εαυτό μου”

[παράξενοι αυτοί οι …Βόσνιοι, ε;]

*το απόσπασμα είναι παρμένο από το βιβλίο “Ο Δερβίσης και ο θάνατος” (εκδ.Γνώση), του βόσνιου και γιουγκοσλάβου συγγραφέα Μέσα Σελίμοβιτς, γραμμένο το 1966, είναι δύσκολο να βρεθεί αλλά αξίζει να διαβαστεί.

*οι φωτογραφίες του βόσνιου φωτογράφου Ziyah Gafic πρόχειρα πειραγμένες από μένα

ο Μέσα Σελίμοβιτς